Avrupa Uzay Ajansı (ESA), iki yeni uydu kullanarak tarihe geçen bir başarıya imza attı: Güneş'te yapay bir tam tutulma gerçekleştirdi. Uzay araştırmalarında bir ilki temsil eden bu olay, astronomi dünyasında büyük heyecan yarattı. Proba-3 misyonu kapsamında gerçekleştirilen bu çalışma, nadir ve kısa süreli doğal Güneş tutulmalarının sıklığını ve gözlem süresini artırmayı hedefliyor. Dünya'da tam Güneş tutulmaları 18 yılda yalnızca 14 kez gözlemlenebiliyor; belirli bir noktada ise 366 yıl sürüyor.

Yapay Tutulma Nasıl Gerçekleştirildi?

5 Aralık 2024'te Hindistan'dan fırlatılan Proba-3 misyonu, iki uydudan oluşuyor. Bunlardan biri, Güneş'in önüne geçerek yapay bir gölge oluşturuyor (Occulter). Diğeri ise (Coronagraph), gelişmiş optik aletleriyle Güneş'in gizlenmiş diskinin etrafındaki koronayı gözlemliyor. Bu yöntem, Güneş'in parlak yüzeyini bloke ederek, normalde gözlemlenemeyecek kadar sönük olan korona katmanının detaylı incelenmesini mümkün kılıyor. Bu sayede, Güneş'in gizemli dış atmosferi olan korona, daha detaylı incelenebilecek. Proba-3, ilk denemede bu yapay tutulmayı başarıyla gerçekleştirdi. Elde edilen görüntüler, bilim insanlarını heyecanlandırdı.

Güneş Koronasının Önemi

Güneş'in dış atmosferi olan korona, yaklaşık 1.1 milyon derece sıcaklığa sahipken, yüzeyinin sıcaklığı yaklaşık 5.500 derece. Bu devasa sıcaklık farkının nedeni hala bir gizem. Ancak bu sıcaklık farkı, Dünya'yı etkileyen Güneş rüzgarlarının oluşumuyla doğrudan ilgili. Güneş rüzgarları, enerji ve iletişim sistemlerimizi bozabilecek radyoaktif parçacıklar yayıyor. Bu parçacıklar, aurora gibi güzel doğa olaylarına yol açarken, aynı zamanda astronotlar ve uydular için tehlike oluşturuyor. Şiddetli Güneş rüzgarları, güç dalgalanmalarına ve elektronik aletlerde arızalara neden olabiliyor. Bu nedenle koronanın daha iyi anlaşılması, bu risklerin azaltılmasına katkı sağlayacak.

Proba-3 Misyonunun Başarısı

Baş araştırmacı Andrei Zhukov, konuyla ilgili yaptığı açıklamada koronayı hem muhteşem bir manzara hem de plazma fiziği açısından değerli bir laboratuvar olarak nitelendirdi. Proba-3 görev yöneticisi Damien Galano ise ilk denemede elde edilen başarıdan duyduğu heyecanı dile getirdi. Proba-3 misyonunun henüz devreye alma aşamasında olduğunu, ancak elde edilen ilk görüntülerin bile büyük bir potansiyel gösterdiğini vurguladı. Bu başarı, Güneş ve uzay hakkında daha fazla bilgi edinmemizi sağlayacak yeni bir dönemin başlangıcı olabilir.